Đồng chí Bế Văn Hùng, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh triển khai kế hoạch thực hiện Đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn,

hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2018 - 2025.

Công tác giảm thiểu tình trạng tảo hôn được lãnh đạo các cấp, ngành  của tỉnh quan tâm chỉ đạo triển khai, tuy nhiên tình trạng tảo hôn trên địa bàn tỉnh vẫn có chiều hướng gia tăng, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của đồng bào DTTS. Theo thống kê, năm 2020 toàn tỉnh có 186 cặp tảo hôn; năm 2021 có 261 cặp tảo hôn; đến tháng 5/2022 có 20 cặp tảo hôn. Độ tuổi tảo hôn thấp nhất với nữ là 14 tuổi, nam là 15 tuổi. Tình trạng tảo hôn thường diễn ra ở vùng có đông đồng bào Mông, Dao sinh sống như huyện Bảo Lâm, Bảo Lạc, Hà Quảng...

Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn, như: Quốc hội khóa XIII, Kỳ họp thứ 7 ban hành Luật Hôn nhân và Gia đình; Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới đặt ra đến năm 2030 có nội dung mục tiêu giảm thiểu tình trạng tảo hôn, kết hôn cận huyết thống (giảm 50% số cặp tảo hôn). Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS giai đoạn 2015 - 2025” và ban hành Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 phê duyệt Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, trong đó có Tiểu dự án 2, Dự án 9 với nội dung “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi”… Các chính sách góp phần phát triển vùng đồng bào DTTS, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực tại địa phương.

Tỉnh triển khai thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg rộng khắp trên địa bàn tỉnh theo Kế hoạch số 2711/KH-UBND ngày 29/9/2015 của UBND tỉnh cho giai đoạn I 2016 - 2018  và có 1 mô hình điểm tại xã Bình Lãng, huyện Thông Nông (nay là xã Thanh Long, huyện Hà Quảng). Tại Kế hoạch số 914/KH-BCĐ ngày 28/3/2019 của Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2018 - 2025 tỉnh đã triển khai rộng khắp trên địa bàn tỉnh và lựa chọn 6 huyện có nhiều nguy cơ tảo hôn làm mô hình trọng tâm.

Từ khi triển khai thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg, nhận thức của cấp ủy, chính quyền huyện, xã có nhiều chuyển biến tích cực, quan tâm hơn đến tình trạng tảo hôn, chỉ đạo các phòng chuyên môn, các tổ chức đoàn thể thường xuyên lồng ghép tuyên truyền bằng nhiều hình thức, giải pháp nhằm giảm thiểu tảo hôn tại địa phương. Nguời dân vùng đồng bào DTTS sau khi tham gia các hội nghị cung cấp thông tin, tư vấn đã nhận thức được hậu quả, hệ lụy của tảo hôn đến cá nhân, gia đình và xã hội. Đồng thời, biết thêm nhiều thông tin về những hình thức, định mức xử phạt các hành vi, vi phạm hành chính trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình, các quy định của pháp luật trong hôn nhân và gia đình.

Cùng với việc đánh giá thực trạng công tác giảm thiểu tình trạng tảo hôn trong triển khai thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg, lãnh đạo các cấp, ngành trực tiếp tham mưu triển khai thực hiện, thường xuyên quan tâm đánh giá, tổng kết để điều chỉnh nội dung tham mưu kế hoạch thực hiện phù hợp với vùng, miền, dân tộc tại địa phương.

Quá trình thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg, tỉnh đã đạt được một số kết quả nhất định, tỷ lệ số cặp tảo hôn cả giai đoạn chiếm 6,8% so với tổng số cặp kết hôn; tuy nhiên tính theo từng năm, số cặp tảo hôn của tỉnh giảm rõ rệt, năm 2015 chiếm 7%, đến năm 2020 còn 3% so với cặp kết hôn. Nội dung đề án có sức lan tỏa đến từng hộ gia đình, nhận thức của đồng bào các DTTS về Luật Hôn nhân và Gia đình, tác hại của tảo hôn được nâng lên, nhiều hộ gia đình nghiêm túc thực hiện và nhiều cặp chưa đến tuổi kết hôn hoãn cưới. Đặc biệt, các thành viên trong tổ tư vấn, trưởng xóm tại các mô hình điểm không có trường hợp tổ chức cưới tảo hôn, duy trì tỷ lệ học sinh đi học trong độ tuổi, từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Để khắc phục và giải quyết thực trạng trên, từng bước nâng cao chất lượng dân số, nguồn nhân lực vùng đồng bào DTTS, đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh, trong thời gian tới cần tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể nhằm tạo sự chuyển biến sâu sắc trong nhận thức và nâng cao trách nhiệm trong thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở; tăng cường hiệu quả công tác phối hợp giữa các cấp, ngành, các đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác quản lý, tuyên truyền, vận động thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn trên địa bàn tỉnh.

Đẩy mạnh và đổi mới phương pháp tuyên truyền, giáo dục về hôn nhân và gia đình; chú trọng lựa chọn nội dung trọng tâm, biên soạn tài liệu ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, sát với thực tiễn và nhận thức của đồng bào DTTS, trong đó, tập trung vào nhóm đối tượng phụ nữ, thanh, thiếu niên và vùng có nguy cơ cao về tảo hôn. Chú trọng hình thức tuyên truyền miệng thông qua đội ngũ báo cáo viên các cấp, cán bộ xã, thôn; phát huy vai trò của đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín trong công tác tuyên truyền, vận động; lồng ghép nội dung tuyên truyền trong các hoạt động ngoại khóa trong các trường học, các câu lạc bộ tuyên truyền pháp luật; tuyên tuyền thông qua loa truyền thanh cơ sở, tại các cuộc họp xóm; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu bằng hình thức sân khấu hóa.

Duy trì và nhân rộng các mô hình tại các xã/trường có tỷ lệ tảo hôn cao nhằm thay đổi hành vi, khả năng tiếp cận thông tin và huy động sự tham gia của cộng đồng thực hiện ngăn ngừa, giảm thiểu tảo hôn trong vùng đồng bào DTTS. Tăng cường thực thi pháp luật về bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình, nhất là đối tượng cán bộ, đảng viên; xử phạt hành chính kết hợp với xử phạt theo hương ước, quy ước. Nghiên cứu, đề xuất với các cấp có chế tài xử lý mạnh hơn để răn đe các cặp tảo hôn.

                                                                                                               Bế Văn Hùng, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh

Trích nguồn Báo Cao Bằng điện tử - https://baocaobang.vn